آشنايي با 10 اثر ايراني ثبت شده در يونسكو
ميراث‌ايران _ يونسكو، بازوي علمي، فرهنگي و آموزشي سازمان ملل متحد در سال 1972، تشكيل كنوانسيوني براي شناسايي، حفاظت و معرفي ميراث فرهنگي و طبيعي بشر در گوشه و كنار جهان را تصويب كرد
نقش يونسكو در امور گردشگري به‌تدريج و از زمان عهده‌داري وظيفه مهم حمايت از توسعه فرهنگي در مركز وظايف آن قرار گرفت. تا‌كنون 180 كشور دنيا كنوانسيون ميراث جهاني را امضا كرده‌اند و نزديك به 800محوطه فرهنگي و طبيعي در فهرست ميراث جهاني يونسكو به ثبت رسيده است.
ايران با تاريخ عظيم و پشتوانه غني فرهنگي كه دارد 10 اثر را در فهرست يونسكو براي جهانيان ثبت كرده است. اين آثار به‌ترتيب تاريخ ثبت در فهرست يونسكو از اين قرارند: چغازنبيل، تخت جمشيد ، ميدان‌نقش‌جهان، تخت سليمان ، پاسارگاد، گنبد سلطانيه، بم و منظر فرهنگي آن، سنگ‌نبشته بيستون، مجموعه كليساهاي تاريخي قره‌كليسا و سازه‌هاي آبي شوشتر. در ادامه با مشخصات اين آثار بيشتر آشنا مي‌شويد
ميراث‌ايران _ يونسكو، بازوي علمي، فرهنگي و آموزشي سازمان ملل متحد در سال 1972، تشكيل كنوانسيوني براي شناسايي، حفاظت و معرفي ميراث فرهنگي و طبيعي بشر در گوشه و كنار جهان را تصويب كرد
نقش يونسكو در امور گردشگري به‌تدريج و از زمان عهده‌داري وظيفه مهم حمايت از توسعه فرهنگي در مركز وظايف آن قرار گرفت. تا‌كنون 180 كشور دنيا كنوانسيون ميراث جهاني را امضا كرده‌اند و نزديك به 800محوطه فرهنگي و طبيعي در فهرست ميراث جهاني يونسكو به ثبت رسيده است.
ايران با تاريخ عظيم و پشتوانه غني فرهنگي كه دارد 10 اثر را در فهرست يونسكو براي جهانيان ثبت كرده است. اين آثار به‌ترتيب تاريخ ثبت در فهرست يونسكو از اين قرارند: چغازنبيل، تخت جمشيد ، ميدان‌نقش‌جهان، تخت سليمان ، پاسارگاد، گنبد سلطانيه، بم و منظر فرهنگي آن، سنگ‌نبشته بيستون، مجموعه كليساهاي تاريخي قره‌كليسا و سازه‌هاي آبي شوشتر. در ادامه با مشخصات اين آثار بيشتر آشنا مي‌شويد
گنبد سلطانيه
گنبد سلطانيه بزرگ‌ترين گنبد آجري جهان و مقبره اولجايتو است كه نام خود را به سلطان محمد خدابنده تغيير داد و از آثار مهم دوره ايلخانيان به حساب مي‌آيد. اين بنا مسجدي است بسيار زيبا كه از حيث معماري و تزيين و بزرگي در دنيا مشهور است. گنبد مزبور در 5 فرسخي سمت شرقي شهر زنجان در داخل باروي شهر قديم سلطانيه قرار گرفته و بنايي است هشت‌ضلعي كه طول هر ضلع آن ۸۰ گز است. 8 مناره نيز در اطراف گنبد دارد و قديمي‌ترين گنبد دوپوش موجود در ايران است. رنگ گنبد آبي است. روي اين اضلاع گنبد بلندي قرار گرفته كه ارتفاع آن‌را ۱۲۰ گز نوشته‌اند. در قسمت بالايي آن ساختمان دور تا دور اطاق‌ها و غرفه‌ها ساخته‌اند. خود گنبد از كاشي‌هاي فيروزه‌اي رنگ پوشيده و سقف داخل اتاق‌هاي بالا با گچبري‌ها و آجرهاي رنگارنگ تزيين يافته‌است.
گنبد سلطانيه بزرگ‌ترين گنبد آجري جهان و مقبره اولجايتو است كه نام خود را به سلطان محمد خدابنده تغيير داد و از آثار مهم دوره ايلخانيان به حساب مي‌آيد. اين بنا مسجدي است بسيار زيبا كه از حيث معماري و تزيين و بزرگي در دنيا مشهور است. گنبد مزبور در 5 فرسخي سمت شرقي شهر زنجان در داخل باروي شهر قديم سلطانيه قرار گرفته و بنايي است هشت‌ضلعي كه طول هر ضلع آن ۸۰ گز است. 8 مناره نيز در اطراف گنبد دارد و قديمي‌ترين گنبد دوپوش موجود در ايران است. رنگ گنبد آبي است. روي اين اضلاع گنبد بلندي قرار گرفته كه ارتفاع آن‌را ۱۲۰ گز نوشته‌اند. در قسمت بالايي آن ساختمان دور تا دور اطاق‌ها و غرفه‌ها ساخته‌اند. خود گنبد از كاشي‌هاي فيروزه‌اي رنگ پوشيده و سقف داخل اتاق‌هاي بالا با گچبري‌ها و آجرهاي رنگارنگ تزيين يافته‌است.
قره كليسا
قره كليسا كليساي تادئوس مقدس، نام كليسايي تاريخي در استان آذربايجان غربي ايران است. اين كليسا در جنوب ماكو و ۲۰كيلومتري شمال شرقي چالدران در كنار روستايي به همين نام واقع شده‌است. در تاريخ ۷ ژوئيه ۲۰۰۸، مجموعه قره كليسا، شامل 3كليساي اصلي با نام‌هاي قره كليسا يا سنت تادئوس، سنت استپانوس و زور زور در فهرست ميراث جهاني يونسكو به ثبت رسيد.[قره كليسا جهاني شد]
ميدان نقش جهان
ميدان نقش جهان در سده يازدهم هجري قمري (سده‌هفدهم ميلادي) يكي از بزرگ‌ترين ميدان‌هاي جهان بوده‌است و در دوره شاه عباس و جانشينان او محل بازي چوگان، رژه‌ارتش، چراغاني و محل نمايش‌هاي گوناگون بوده‌است. دو دروازه سنگي چوگان از آن دوره هنوز در ميدان باقي است كه از انجام ورزش چوگان در آن دوره حكايت مي‌كند. اين ميدان همچنين محل برگزاري جمعه بازارهاي عظيم بوده‌است. يكي از نخستين مراسم رسمي‌اي كه در اين ميدان برگزار شده‌است، بازگشت پيروزمندانه امامقلي‌خان از فتح جزيره هرمز به پايتخت (اصفهان) بوده‌است.
ميدان نقش جهان در سده يازدهم هجري قمري (سده‌هفدهم ميلادي) يكي از بزرگ‌ترين ميدان‌هاي جهان بوده‌است و در دوره شاه عباس و جانشينان او محل بازي چوگان، رژه‌ارتش، چراغاني و محل نمايش‌هاي گوناگون بوده‌است. دو دروازه سنگي چوگان از آن دوره هنوز در ميدان باقي است كه از انجام ورزش چوگان در آن دوره حكايت مي‌كند. اين ميدان همچنين محل برگزاري جمعه بازارهاي عظيم بوده‌است. يكي از نخستين مراسم رسمي‌اي كه در اين ميدان برگزار شده‌است، بازگشت پيروزمندانه امامقلي‌خان از فتح جزيره هرمز به پايتخت (اصفهان) بوده‌است.
تخت سليمان
نام محوطه تاريخي بزرگي در نزديكي تَكاب و روستاي تخت سليمان (در گذشته نصرت‌آباد) در استان آذربايجان غربي در كشور ايران است.
مجموعه بناهاي تاريخي در تخت سليمان در اطراف درياچه‌اي طبيعي ساخته شده است. آثار بناهاي دوره‌هاي اشكانيان و ساساني و ايلخانان مغول در اين محل يافت شده است. مهم‌ترين آثار به جا مانده از آن آتشكده و تالارهاي دوره ساساني است. برخي آثار ساساني ديگر نيز در كوه بلقيس و زندان سليمان در نزديكي تخت سليمان ساخته شده است.
نام محوطه تاريخي بزرگي در نزديكي تَكاب و روستاي تخت سليمان (در گذشته نصرت‌آباد) در استان آذربايجان غربي در كشور ايران است.
مجموعه بناهاي تاريخي در تخت سليمان در اطراف درياچه‌اي طبيعي ساخته شده است. آثار بناهاي دوره‌هاي اشكانيان و ساساني و ايلخانان مغول در اين محل يافت شده است. مهم‌ترين آثار به جا مانده از آن آتشكده و تالارهاي دوره ساساني است. برخي آثار ساساني ديگر نيز در كوه بلقيس و زندان سليمان در نزديكي تخت سليمان ساخته شده است.
چغازنبيل
اين اثر در نوزدهم ارديبهشت 1358 به فهرست آثار جهاني وارد شد. اين نيايشگاه توسط اونتاش گال، پادشاه بزرگ عيلام باستان و براي ستايش ايزد اينشوشيناك، نگهبان شهر شوش، ساخته شده‌است.مكان جغرافيايي زيگورات چغازنبيل در ۴۵ كيلومتري جنوب شهر شوش در نزديكي‌منطقه باستاني هفت‌تپه است. بلندي آغازين آن ۵۲ متر و ۵ طبقه بوده‌است. امروزه ارتفاع آن ۲۵ متر و تنها ۲ طبقه و نيم از آن باقي مانده‌است. «چغازنبيل» كه نام باستاني اين بنا به شمار مي‌آيد، واژه‌اي محلي و مركب از دو واژه چُغا (به معناي تپه در زبان لري) و زنبيل است كه اشاره‌اي است به مكان معبد كه سابقا تپه بوده و آن را به زنبيل واژگون تشبيه مي‌كردند.[زيگورات چغازنبيل؛ تبلور معماري مقدس]
اين اثر در نوزدهم ارديبهشت 1358 به فهرست آثار جهاني وارد شد. اين نيايشگاه توسط اونتاش گال، پادشاه بزرگ عيلام باستان و براي ستايش ايزد اينشوشيناك، نگهبان شهر شوش، ساخته شده‌است.مكان جغرافيايي زيگورات چغازنبيل در ۴۵ كيلومتري جنوب شهر شوش در نزديكي‌منطقه باستاني هفت‌تپه است. بلندي آغازين آن ۵۲ متر و ۵ طبقه بوده‌است. امروزه ارتفاع آن ۲۵ متر و تنها ۲ طبقه و نيم از آن باقي مانده‌است. «چغازنبيل» كه نام باستاني اين بنا به شمار مي‌آيد، واژه‌اي محلي و مركب از دو واژه چُغا (به معناي تپه در زبان لري) و زنبيل است كه اشاره‌اي است به مكان معبد كه سابقا تپه بوده و آن را به زنبيل واژگون تشبيه مي‌كردند.[زيگورات چغازنبيل؛ تبلور معماري مقدس]
سنگ نوشته بيستون
اين اثر در سال 2006 ميلادي به ثبت جهاني رسيد. اين سنگ نوشته حدود 27 كيلومتري شهر كرمانشاه در غرب ايران است. نقش بيستون پيروزي داريوش يكم را برگوماته مغ و نه‌شورشي نشان مي‌دهد)ثبت جهاني بيستون(
اين اثر در سال 2006 ميلادي به ثبت جهاني رسيد. اين سنگ نوشته حدود 27 كيلومتري شهر كرمانشاه در غرب ايران است. نقش بيستون پيروزي داريوش يكم را برگوماته مغ و نه‌شورشي نشان مي‌دهد)ثبت جهاني بيستون(
ارگ بم
ارگ بم بزرگ‌ترين بناي خشت و گلي دنيا است كه در نزديكي شهر بم در استان كرمان و در جنوب شرقي ايران قرار دارد. اين بنا پيش از سده ۵ پيش از ميلاد ساخته شده و تا حدود سال ۱۸۵۰ ميلادي مورد استفاده بوده‌است. در تاريخ ۵ دي ۱۳۸۲، زمين‌لرزه‌اي شديد در اين منطقه روي داد كه باعث شد اين بنا تا حدود زيادي تخريب شود.
ارگ بم بزرگ‌ترين بناي خشت و گلي دنيا است كه در نزديكي شهر بم در استان كرمان و در جنوب شرقي ايران قرار دارد. اين بنا پيش از سده ۵ پيش از ميلاد ساخته شده و تا حدود سال ۱۸۵۰ ميلادي مورد استفاده بوده‌است. در تاريخ ۵ دي ۱۳۸۲، زمين‌لرزه‌اي شديد در اين منطقه روي داد كه باعث شد اين بنا تا حدود زيادي تخريب شود.
پاسارگاد
پاسارگاد مجموعه‌اي از آثار باستاني برجاي‌مانده از دوران هخامنشي است كه در 135 كيلومتري شمال شيراز در منطقه‌پاسارگاد استان فارس واقع شده‌است. اين مجموعه دربرگيرنده ابنيه‌اي چون كاخ‌دروازه، پل، كاخ بار عام، كاخ اختصاصي، دو كوشك، آبنماهاي باغ شاهي، آرامگاه كمبوجيه، استحكامات دفاعي تل تخت، كاروانسراي مظفري، آرامگاه كوروش بزرگ، محوطه مقدس و تنگه بلاغي است.اين مجموعه، پنجمين مجموعه‌ثبت‌شده در فهرست آثار ميراث جهاني در ايران است كه طي جلسه يونسكو كه در تيرماه سال ۱۳۸۳ در چين برگزار شد به‌علت دارا بودن شاخص‌هاي فراوان با 100در صد آرا در فهرست ميراث جهاني به ثبت رسيد.[مرمت پاسارگاد علمي بود]
پاسارگاد مجموعه‌اي از آثار باستاني برجاي‌مانده از دوران هخامنشي است كه در 135 كيلومتري شمال شيراز در منطقه‌پاسارگاد استان فارس واقع شده‌است. اين مجموعه دربرگيرنده ابنيه‌اي چون كاخ‌دروازه، پل، كاخ بار عام، كاخ اختصاصي، دو كوشك، آبنماهاي باغ شاهي، آرامگاه كمبوجيه، استحكامات دفاعي تل تخت، كاروانسراي مظفري، آرامگاه كوروش بزرگ، محوطه مقدس و تنگه بلاغي است.اين مجموعه، پنجمين مجموعه‌ثبت‌شده در فهرست آثار ميراث جهاني در ايران است كه طي جلسه يونسكو كه در تيرماه سال ۱۳۸۳ در چين برگزار شد به‌علت دارا بودن شاخص‌هاي فراوان با 100در صد آرا در فهرست ميراث جهاني به ثبت رسيد.[مرمت پاسارگاد علمي بود]
سازه‌هاي آبي شوشتر
سازه‌هاي آبي شوشتر تير ماه سال‌جاري با اخذ اكثريت آرا در نشست سالانه مركز ميراث جهاني به‌عنوان دهمين اثر ايراني ثبت شد. مجموعه آسياب‌هاي شوشتر در استان خوزستان شامل ده‌ها آسياب است كه بزرگ‌ترين مجموعه صنعتي تا پيش از انقلاب صنعتي به شمار مي‌رود. استفاده از آب براساس شرايط اقليمي با ايجاد شبكه‌هاي زيرزميني زير شهركهن شوشتر، يكي از هوشمندانه‌ترين شكل‌هاي معماري شهري آبي را بروز داده است.[سازه‌هاي آبي شوشتر جهاني شد]
تخت جمشيد
تخت جمشيد ساليان سال پايتخت تشريفاتي امپراتوري ايران در زمان دودمان هخامنشيان بوده است. باور تاريخ‌دانان بر اين است كه اسكندر مقدوني، سردار يوناني در ۳۳۰ پيش از ميلاد، به ايران حمله كرد و تخت جمشيد را به آتش كشيد و احتمالا بخش عظيمي از كتاب‌ها، فرهنگ و هنر هخامنشي را با اين‌كار نابود كرد. با اين‌حال ويرانه‌هاي اين مكان هنوز هم در مرودشت در نزديكي شيراز مركز استان فارس برپاست و باستان‌شناسان از ويرانه‌هاي آن، نشانه‌هاي آتش و هجوم را بر آن تاييد مي‌كنند.اين مكان از سال ۱۹۷۹ يكي از آثار ثبت شده ايران در ميراث جهاني يونسكو است.
تخت جمشيد ساليان سال پايتخت تشريفاتي امپراتوري ايران در زمان دودمان هخامنشيان بوده است. باور تاريخ‌دانان بر اين است كه اسكندر مقدوني، سردار يوناني در ۳۳۰ پيش از ميلاد، به ايران حمله كرد و تخت جمشيد را به آتش كشيد و احتمالا بخش عظيمي از كتاب‌ها، فرهنگ و هنر هخامنشي را با اين‌كار نابود كرد. با اين‌حال ويرانه‌هاي اين مكان هنوز هم در مرودشت در نزديكي شيراز مركز استان فارس برپاست و باستان‌شناسان از ويرانه‌هاي آن، نشانه‌هاي آتش و هجوم را بر آن تاييد مي‌كنند.اين مكان از سال ۱۹۷۹ يكي از آثار ثبت شده ايران در ميراث جهاني يونسكو است.
No comments:
Post a Comment